Jaren geleden was een van mijn banen om interviews af te nemen bij ouderen die slechthorend en slechtziend waren. Als onderdeel van een groot onderzoek. In totaal heb ik ongeveer 30 ouderen geïnterviewd, verspreid over verzorgingstehuizen door heel Nederland.
Ik vind mensen sowieso interessant. Iedereen heeft zijn of haar eigen verhaal en manier van doen. En nu kreeg ik de kans om ongeveer een uur -soms korter, soms langer- met iemand door te brengen en allerlei vragen te stellen over hun leven, hun jeugd, hun ervaringen. Het was een vaste vragenlijst, met ruimte om over sommige onderwerpen uit te weiden.
Wat mij is opgevallen, is dat iemand oud is op de manier dat iemand ook jonger was. Ergens in mijn hoofd wist ik dat wel, maar hier zag ik allemaal voorbeelden.
Deze mensen stonden in het leven zoals zij al langer in het leven hadden gestaan. Het maakte niet uit dat ze inmiddels slechthorend en slechtziend waren. Natuurlijk had dat wel invloed op ze, bijna allemaal hadden ze dit later in hun leven gekregen. Hun leven was langzaam anders geworden, en meestal beperkter. Maar in hun kern bleven ze wie ze altijd al waren. De mopperaar bleef mopperen. De enthousiasteling bleef enthousiast. De actieveling bleef actief.
De meneer die zijn hele leven overal het positieve zag en er het beste van wilde maken, had die instelling nu nog. Met moeite had ik een afspraak met hem kunnen maken, zijn agenda zat zo vol. Met een grote glimlach beantwoorde hij mijn vragen en hij illustreerde zijn kleurrijke antwoorden door te wijzen op foto’s en spullen in zijn kamer. Dingen die hij zelf niet meer zag, hij was al jaren blind.
Een sombere vrouw die -haar eigen woorden- enorme pech had met haar man die vroeg in hun huwelijk al ziek werd en alle aanpassingen die zij moesten doen, en alles dat ze daarvoor had moeten laten, had dat verslagen gevoel nog steeds. Tot nu toe, twintig jaar nadat haar lieve en zieke man was overleden, zag ze vooral obstakels en alles wat er niet goed ging in haar leven.
Het cliché ‘de dingen die je nu doet, zijn de herinneren van later’ is niet voor niets een cliché. Er komt een punt in je leven – als je het geluk hebt om er lang genoeg voor te leven- dat je herinneringen het grootste deel van jou vormen. Deze vormen je leven. Die vormen jou. Ongeacht je uiterlijke en fysieke omstandigheden: zolang je geest intact is, heb je altijd nog je gedachten en je herinneringen.
Het leven is echt altijd nu. En ieder moment is onderdeel van je leven. En jij bepaalt wat voor gedachtes je hebt en welke herinneringen je maakt.
Stel je eens voor dat je boven de 80 bent en niet meer goed kan zien en horen. Je zit op een stoel in je kamer. Waar denk jij aan terug? Hoe kijk jij terug? Ben je daar blij mee? Of… had je gewild dat je op een andere manier in het leven had gestaan toen je een stuk jonger was?
Lees ook mijn eerdere blog:
– Ook in de pauzestand is het leven nu
